Pierwszy raz ten termin pojawił się po II wojnie światowej. Obecnie o tajemnicy zawodowej nie wspomina żaden krajowy przypis prawny. Pojawia się o niej informacja jedynie w Kodeksie pracy. Dotyczy ona wielu dyscyplin zawodowych, dlatego ważne jest, by wiedzieć, co to takiego jest.
Czym jest tajemnica zawodowa i jakie dane obejmuje ochroną?
Informacja o zachowaniu tajemnicy zawodowej, oprócz Kodeksu pracy, może się również znajdować w którymś punkcie umowy o pracę/zlecenie bądź w załącznikach do tej umowy.
Mimo braku konkretnej definicji tajemnicy zawodowej, na podstawie artykułu 100 Kodeksu pracy możemy takową utworzyć. Według niego jest to niejawna informacja uzyskana przez pracownika. W zależności od stopnia ważności takie dane mogą być oznaczone klauzulą „tajne” bądź „ściśle tajne”.
Zakres tych informacji jest inny w zależności od wykonywanego zawodu. Dokładny wymiar danych spisany jest w ustawach dotyczących konkretnych dyscyplin zawodowych. Są to m.in.:
- dane osobowe,
- informacje o leczeniu,
- zawierzone tylko nam prywatne informacje klientów,
- poufne informacje dotyczące działań firmy.
Kogo taka tajemnica obowiązuje?
Najczęściej słyszy się o tajemnicy lekarskiej czy adwokackiej. Jednak jest wiele zawodów, które tej tajemnicy muszą przestrzegać. Na liście takich dyscyplin zawodowych znajdują się:
- pielęgniarki,
- psychologowie,
- dziennikarze,
- wydawcy,
- radcy prawni,
- komornicy,
- żołnierze.
To jedynie garstka zawodów, których obowiązuje owa tajemnica. Każdy z wyżej wymienionych pracowników ma inny zakres informacji, których nie może ujawniać.
Wyjątki – kiedy tajemnica zawodowa nie obowiązuje?
Istnieją różne sytuacje, w których pracownicy zostają zwolnieni z obowiązku dochowania tajemnicy zawodowej. Tak jak poprzednio, są one zależne od pełnionej funkcji.
Przeczytaj również: Jak tworzyć opisy produktów w sklepach internetowych?
Lekarz czy inna osoba pracująca w służbie zdrowia może zostać zwolniona z tajemnicy zawodowej w przypadku zagrożenia zdrowia i życia pacjenta bądź osób trzecich. Lekarz też jest zobowiązany do przekazania informacji o pacjencie, jeśli konkretne badania zostały zlecone przez inną instytucję, na przykład sąd. Najczęściej zaś to pacjent udziela zgody na przekazywanie innym informacji na temat jego zdrowia, między innymi rodzinie czy innym bliskim osobom.
W przypadku dziennikarza, może być on zwolniony z tajemnicy zawodowej w sytuacji, gdy autor materiału jest uwikłany w przestępstwo.
Podobnie jak dziennikarz, radca prawny może udzielić informacji o swoim kliencie, jeśli dotyczą one popełnienia jakiegoś przestępstwa.
W obu tych przypadkach, pracownik jest zwolniony z tajemnicy zawodowej, jednak wcześniej musi otrzymać na to przyzwolenie od sądu czy prokuratury.
A jak to jest z tajemnicą spowiedzi?
Bycie księdzem to zawód jak każdy inny. Obowiązuje go tajemnica spowiedzi, która polega na zachowaniu w tajemnicy wszelkich informacji o spowiedniku, których dowiedział się on w trakcie obrzędu. Nie może nawet wspomnieć, że dana osoba była u spowiedzi.
Czy istnieją jakieś odstępstwa od tej zasady? Ksiądz może jedynie wspomnieć o odbytej spowiedzi bez podawania imienia i nazwiska wiernego.
A co w przypadku, gdy spowiednik przyzna się do popełnienia przestępstwa? W Polsce o tym mówi ustawa z Kodeksu prawa kanonicznego. Według niej tajemnica spowiedzi jest nienaruszalna, ksiądz nie może zostać wezwany na świadka w rozprawie sądowej.
Konsekwencje złamania tajemnicy zawodowej
Skutki naruszenia tajemnicy zawodowej są inne w zależności od stopnia ważności informacji, którą pracownik udostępnił osobom do tego nieuprawnionym. Istnieją trzy możliwe konsekwencje tego czynu:
- wypowiedzenie umowy o pracę,
- zwolnienie dyscyplinarne,
- ekskomunika (w przypadku księdza),
- kara więzienia od 3 do 5 lat.
Warto przed podjęciem pracy sprawdzić dokładny zakres informacji, jaki obejmuje tajemnica zawodowa w danej firmie, by później uniknąć nieprzyjemności.
Autor tekstu: Antonina Seroka