Czy zdarza ci się robić pewne rzeczy na ostatnią chwilę? A może większość obowiązków odkładasz na później? Najczęściej przyczyną takiego zachowania jest prokrastynacja. Co oznacza to zjawisko? Jak się z nią uporać? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w tym artykule.
Co to jest prokrastynacja?
Prokrastynacja wiąże się z notorycznym zwlekaniem, odkładaniem czy przekładaniem pewnych zadań w czasie. Może ona występować praktycznie w każdej dziedzinie życia. Często osoby, których dotyczy są uważane za leniwe, jednak nie należy łączyć ze sobą tych pojęć. Ludzie mający tendencję do odraczania pewnych działań, zwykle wmawiają sobie, że następnego dnia będzie na to lepszy czas. Daje im to chwilową poprawę nastroju, jednak regulowanie w ten sposób emocji nie działa zbyt długo. Zjawisko to może odbić się na zdrowiu psychicznym, gdyż coraz krótszy termin realizacji projektu wiąże się z ciągłym napięciem, stresem czy wyrzutami sumienia.
Jak zachowuje się typowy prokrastynator?
Działania ludzi mających tendencje do zwlekania cechuje pewna powtarzalność. Początkowo otrzymują zadanie do wykonania, kolejno decydując się na odłożenie ich w czasie. Skutkuje to wyrzutami sumienia i stresem związanym z nadchodzącymi terminami. Finalnie takie osoby rozpoczynają usprawiedliwianie siebie, aż w końcu zabierają się za obowiązki na ostatnią chwilę. To, w jaki sposób zachowuje się prokrastynator jest ściśle związane z przyczynami odwlekania wszystkiego na ostatnią chwilę.
Przyczyny występowania prokrastynacji w życiu codziennym
Pewnie zadajesz sobie pytanie co powoduje, że wszystko zawsze zostawiasz na ostatnią chwilę? Dlaczego nie potrafisz się zmobilizować do działania tu i teraz? Powodów może być naprawdę wiele.
Dzieciństwo i dorastanie
Zjawisko to bardzo często ma swoje podłoże już we wczesnych latach dorastania. Zbyt surowi rodzice i ich wysokie wymagania mogły spowodować, że do dziś odczuwasz ogromny lęk przed niepowodzeniem.
Perfekcjonizm
Przyczyną prokrastynacji może być także perfekcjonizm, który daje poczucie, że wszystko musi być zrobione idealnie. Potrzebę kontroli, drobiazgowość można porównać do artystycznej duszy, która, mimo że chciałaby działać to obawia się popełnienia choćby najmniejszego błędu. Powoduje to złudne przeświadczenie, że jeśli nie jest w stanie w pełni poświęcić się danemu projektowi, to w ogóle nie ma sensu go zaczynać. Jest to typowe nastawienie: wszystko albo nic.
Lęk przed odpowiedzialnością
Obawa przed osiągnięciem sukcesu wiąże się z przeświadczeniem, iż społeczeństwo będzie oczekiwało więcej, a prokrastynator nie będzie w stanie temu sprostać. Jeśli nie wykona pewnych zadań, to nie zostanie doceniony, a co za tym idzie, nie będzie odpowiedzialny za nowe obowiązki.
Sposoby na walkę z prokrastynacją
Tendencja do zwlekania może być w życiu codziennym naprawdę uciążliwa. Zamieszczone niżej wskazówki pomogą ci w walce z nią.
Przeczytaj także: Pisanie tekstów na podstawie wytycznych – jak to ugryźć?
Zacznij planować
W natłoku pracy bardzo łatwo o rezygnację z jakiegokolwiek działania. Wyznacz sobie cele i ramy czasowe, w których je zrealizujesz. Staraj się podzielić zadania na te istotne i mniej ważne. Zastanów się, jakich rzeczy unikasz najczęściej i znajdź tego przyczynę. Jeśli masz tendencje do odwlekania domowych obowiązków, to postaraj się wyrobić w sobie nawyk sprzątania np. w soboty do godziny 12. Po jakimś czasie stanie się to po prostu częścią twojego życia.
Pozbądź się rozpraszaczy
Bardzo ciężko jest skupić się na konkretnym wyzwaniu, kiedy twój wzrok co chwilę ucieka w kierunku ekranu telefonu. Najlepszym sposobem będzie wyciszenie powiadomień i dźwięków lub po prostu zostawienie smartphone’a w innym pomieszczeniu. W przypadku pracy zdalnej, warto wygospodarować osobny pokój, który będzie pełnił funkcje biura bez zbędnych rozpraszaczy.
Udaj się na terapię
Prokrastynacja na dłuższą metę może być naprawdę uciążliwa. Jeśli czujesz, że sam nie jesteś w stanie nad tym zapanować to warto zaczerpnąć pomocy specjalisty. Być może dzięki przepracowaniu pewnych schematów będziesz w stanie być bardziej produktywny tu i teraz. Zmiana nawyków i przekonań może być pierwszym krokiem do poprawy zdrowia psychicznego.
Autor tekstu: Paulina Kamińska